Fot. źródło: Wikipedia

Karbieniec pospolity (Lycopus europaeus L.) to roślina występująca pospolicie w Polsce, traktowana jak chwast, a tymczasem jest to ziele o właściwościach leczniczych. Należy do bylin z rodziny jasnotowatych, występuje na terenie całej Europy, ale też w Azji. Odrobinę przypomina pokrzywę, ale nie parzy, ma wzniesioną, gałęzistą łodygę i dorasta do 80 cm wysokości. Liście są szerokolancetowatego lub eliptycznego kształtu. Lubi wilgotne środowisko, więc najczęściej można spotkać karbieńca wzdłuż zbiorników wodnych, na wilgotnych glebach, w rowach lub w wodzie.

Ziele Herba Lycopi europaei zawiera glikozyd lykopinę, olejek eteryczny, garbniki i kwas galusowy. Zbiór warto zaplanować od lipca do września.

Karbieniec działa na tarczycę, obniża wydzielanie hormonu tarczycy tzw. tyroksyny i reguluje obieg jodu. Ziele zostało zatwierdzone jako lecznicze w lekkiej nadczynności tarczycy z zaburzeniami wegetatywno – nerwowymi. Zmniejsza uczucie napięcia i bóle gruczołu piersiowego.

Można kupić wiele preparatów z ziela karbieńca, które dobrze jest zastosować w mastodynii (ból piersi z obrzękami) i mastopatii (patologia w obrębie gruczołów sutkowych) zwłaszcza w czasie menopauzy. Naukowo potwierdzono pozytywny wpływ rośliny w zwalczaniu przełomu tyreotoksycznego (przełom tarczycowy, inaczej burza tarczycowa, powstający z powodu nietolerancji przez organizm nadmiaru hormonów tarczycy wpływających na ośrodkowy układ nerwowy). Karbieniec hamuje wydzielanie hormonów tarczycy zdecydowanie szybciej, niż zwykle stosowane w takich przypadkach związki jodu.

Tak jak w przypadku wielu innych ziół, tak i w przypadku karbieńca istnieją przeciwwskazania do jego stosowania. Takim przeciwwskazaniem jest niedoczynność tarczycy i powiększenie tarczycy bez zaburzeń czynnościowych. Jeśli przedawkujemy, czyli będziemy zbyt długo stosować karbieniec mogą wystąpić działania niepożądane takie jak powiększenie tarczycy, ale tak może się zadziać przy bardzo wysokim dawkowaniu. Jeżeli nagle odstawimy zioło, to dolegliwości mogą się nasilić, dlatego powinno się powoli zmniejszać dawkę. Preparatów z karbieńcem nie powinno się też stosować jednocześnie z preparatami z hormonem tarczycy.