Pocenie się jest naturalną reakcją fizjologiczną, ale co zrobić, jeśli pocimy się za bardzo? Na czym polega ten proces? W jaki naturalny sposób możemy zapobiegać nadmiernej potliwości? Jakie są mity na temat potu? Co to jest ałun? Jakie zioła powstrzymają pocenie się? Jaki skład ma ludzki pot? O tym dzisiaj!
Czym jest pot?
Pocimy się przeważnie wtedy, gdy temperatura naszego ciała nagle wzrasta. Organizm wydziela pot, aby utrzymać prawidłową temperaturę, ale to nie jedyna funkcja pocenia się. Pot jest wydzieliną produkowaną przez rozmieszczona na całym ciele gruczoły potowe, których dorosły człowiek ma 2-3 miliony.
Czy pot ma zapach?
Nie! To nie sam w sobie pot odpowiada za przykrą woń, ale dopiero w połączeniu z bakteriami znajdującymi się na skórze zaczyna nieładnie pachnieć.
Pot składa się z wody, soli, tłuszczów, mocznika i związków mineralnych. Właśnie dlatego tak ważne jest odpowiednie nawodnienie i równowaga elektrolitów w organizmie. Wraz z potem tracimy ich znaczna ilość.
Dorosły człowiek w ciągu dnia naturalnie produkuje pomiędzy 700 – 900 ml potu dziennie, jeśli temperatura otoczenia nie jest wysoka i nie wykonujemy żadnych ćwiczeń fizycznych. Im zaś bardziej jesteśmy aktywni, tym więcej potu spływa z nas każdego dnia. Pocimy się inaczej, zapach potu w zależności od bakterii występujących na naszym ciele różni się. Pocenie się ma też znaczenie dla utrzymania odpowiedniego nawilżenia skóry.
Potliwość dłoni jest bardzo przykrą i krępującą dolegliwością. Często objaw ten występuje w trakcie stosowania niektórych leków tj. antybiotyki, antydepresanty, środki przeciwzapalne, przeciwbólowe, immunosupresyjne, hormonalne, obniżające ciśnienie i… używki jak na przykład kawa, alkohol, czy narkotyki.
Jak radzić sobie z poceniem się?
Większość z nas dba o to, aby zabezpieczać się na co dzień przed pojawianiem się nieestetycznych plam pod pachami za pomocą kosmetyków. Do wyboru mamy cała gamę produktów takich jak dezodoranty i antyperspiranty. Te pierwsze nie hamują potliwości, a jedynie maskują niemiłą woń. Antyperspiranty blokują ujścia gruczołów potowych i uniemożliwiają wydostawanie się potu na zewnątrz w danym miejscu.
Pot jest ważny, czy więc antyperspiranty powstrzymujące naturalną termoregulację nie są szkodliwe dla naszego zdrowia?
Nie, są bez wątpienia bezpieczne, bo ilość gruczołów pod pachami stanowi zaledwie około 1% wszystkich gruczołów w ciele, dlatego stosowanie kosmetyków tylko pod pachami w niczym nam nie zaszdkodzi.
Do wyboruy mamy sztyfty, kulki, aerozole, ale sama forma kosmetyku nie ma znaczenia, wszystkie są równie skuteczne. Tu dochodzimy do jeszcze jednego popularnego w ostatnich czasach mitu mówiącego o tym, że antyperspiranty zawierające glin, czyli aluminum odpowiadający za hamowanie pocenia jest szkodliwe. Skąłdnik ten budzi wiele kontrowersji jakoby miał wpływ na powstawanie komórek rakowych. W 2002 roku przeprowadzono badania kliniczne na 1500 kobietach (Centrum Badań Nowotworowych w Seattle) pod tym kątem, jednak wyniki w żaden sposób nie potwierdziły wpływu aluminium na komórki nowotworowe.
Niemniej jednak trend na sztyfty eko bez aluminium ma się coraz lepiej i wielu ludzi chcąc żyć eko dopłacają do kosmetyków tylko za to, aby w skałdzie nie było aluminium. Tak czy inaczej za każdym razem mamy wybór: ufać badaniom naukowym, czy kierować się własnymi odczuciami. Jeśli produkt tak czy inaczej będzie skuteczny, to wybór nie ma specjalnego znaczenia, produkty po prostu będą się rózniły ceną.
W internecie aż roi się od opinii, że jeśli hamujemy potliwość, to uniemożliwiamy usuwanie toksyn z organizmu. To bzdura, ponieważ za usuwanie toksyn odpowiada wątroba, nerki i układ moczowy, nie zaś gruczoły potowe.
A co z radami, aby stosować sok cytrynowy w walce z poceniem się?
Cóż, jak wiadomo sok cytrynowy ma odczyn kwaśny i zaaplikowany w danym miejscu na ciele zmieni odczyn skóry, ale zadziała jak naturalna perfuma, chociaż bardzo krótkotrwale, natomiast nie ma żadnego wpływu na zmniejszenie się ilości wydzielanego potu.
A czy dzieci mogą stosować antyperspiranty?
Owszem, nie zaszkodzą im, ale… po co? Dzieci nie pocą się tak, jak dorośli, a problem nadmiernej potliwości dotyka nas dopiero w okresie dojrzewania. Dlaczego więc dzieci miałyby na co dzień używać antyperspirantów?
Jeśli ktoś kiedykolwiek wczytywał się w instrukcję stosowania antyperspirantów wie, że zawsze powinniśmy stosować go na zupełnie suchą skórę. Dlaczego to ma znaczenie? Ponieważ jeśli go rozcieńczymy, będzie mniej skuteczny.
Ciekawostka…
Opisaliśmy kilka ważniejszych funkcji potu, ale czy wiecie, że z potu można wywnioskować stan naszego zdrowia? Otóż badacze z Mayo Clinic (amerykańska organizacja naukowa non-profit działająca w branży medycznej zatrudniająca niemal 5 tys. lekarzy) w Rochester odkryli, że na przykład zwiększone pocenie się w górnej części szyi może świadczyć o niskim poziomie cukru we krwi, zaś u kobiet dojrzałych pocenie się całego ciała to symptom zbliżającej się menopauzy.
Kiedy pocimy się za bardzo…
Nadmierna potliwość nazywana jest Hiperhydrozą i polega na zaburzeniu funkcjonowania gruczołów potowych. Mamy do czynienia z hiperhydrozą pierwotną lub wtórną. Pierwotna często ma charakter dziedziczny, genetyczny. Nie ma wyraźnej przyczyny związanej na przykład ze stylem życia. Najczęściej dotyka stóp, dłoni, pach i skóry na głowie. Czo innego w przypadku hiperhydrozy wtórnej, którą da się wyleczyć, bowiem jest następstwem chorób, po których wyleczeniu może zupełnie ustąpić.
Najczęściej hiperhydroza związana jest z otyłością, infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi, nadczynnością tarczycy, cukrzycą, menopauzą, zawałami serca, czy zaburzeniami neurologicznymi.
Dzięki jakim ziołom będziemy pocić się mniej?
Warto poszukać w aptekach i sklepach zielarskich produktów opartych na liściach szałwii, pokrzywie, skrzypie polnym, melisie. Warto pić napary z tych ziół. Przykładowa herbatka ziołowa kosztuje około 8 zł (80g) i ma w swoim składzie najbardziej typowe na nadmierna potliwość zioło, jakim jest szałwia lekarska, ale też hyzop lekarski i płucnicę islandzką. Wśród darów natury na pocenie się jest też liść orzecha włoskiego, oman wielki korzeń, ziele poziewnika szorstkiego, skrzyp polny,szanta zwyczajna, kora wierzby białej, pięciornik kurze ziele, czy tasznik.
Można też spróbować ałunu. Co to jest?
Ałun to występujący naturalnie w Polsce minerał, najczęściej spotykany w okolicach Sandomierza i na Dolnym Śląsku. Jego właściwości polegają na hamowaniu wydzielania potu i rozwoju bakterii. Ałun sam w sobie nie ma zapachu i jak przystało na skuteczny antyperspirant nie pozostawia śladu na ubraniach. Ałun w sztyfcie to koszt około 10 zł za 120g. Zanim go zastosujemy należy go zwilżyć wodą, a długość stosowania może nas zaskoczyć! Wystarcza na wiele miesięcy, więc o wiele dłużej, niż popularne kosmetyki.
Ałun na dodatek działa kojąco, hamuje krwawienie i pomaga w gojeniu, jeśli pod pachą pojawi się jakaś mała ranka w wyniku depilacji. W krysztale ałunu są obecne sole glinu podobnie jak w antyperspirantach, ale jak wspomnieliśmy nie ma żadnych wniosków popartych dowodami naukowymi na ich szkodliwość dla ludzkiego organizmu.