Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra) należy do rodziny bobowatych. Ma gruby, mocno rozgałęziony korzeń, który może osiągnąć do kilku metrów długości. Jest jednym z siół, które może poszczycić się najdłuższą historią w leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych, bo już w starożytnym Egipcie, Rzymie i Grecji była bardzo skutecznym środkiem leczniczym. Oczywiście przypisywano jej też magiczne moce. Nawet w medycynie chińskiej lukrecja zaliczana była do roślin leczniczych. Jest też uwzględnioną rośliną w starohinduskiej księdze pod tytułem Ajurweda. Do Europy lukrecja trafiła w XIII wieku, pierwszym przysiółkiem była Anglia, a potem jej sława roznosiła się na wszystkie kraje starego kontynentu. Z gotowanego korzenia pozyskiwano ciemną, gęstą masę, którą formowano w wałeczki. Smak lukrecji zna każdy, choć nie każdy jest jego amatorem, na przykład w postaci czarnych żelków. Obecnie w stanie naturalnym lukrecja występuje w krajach śródziemnomorskich, czarnomorskich i w Azji Mniejszej, ale jest uprawiana też w Polsce, Hiszpanii i we Włoszech.
Charakterystyka
Lukrecja gładka kwitnie w czerwcu i lipcu, ma motylkowe kwiatki w postaci groniastych, luźnych kwiatostanów o bladofioletowym zabarwieniu. Owocem jest czerwonobrązowy strąk, wewnątrz którego jest od trzech do pięciu nasion. Korzeń lukrecji ma słodki smak, stąd jest składnikiem słodkich wyrobów cukierniczych.
Zawiera
Roślina zawiera saponiny trójterpenowe (glicyryzynę), flawonoidy, hydroksykumaryny, fitosterole, węglowodany, aminokwasy, gorycze, kwasy, związki żywicowe oraz sole mineralne.
Działanie
Ta roślina ma działanie wykrztuśne, działa przeciwzapalnie, estrogennie, rozkurczowo, moczopędnie, a także przeciwalergicznie. Dodatkowo wspiera układ odpornościowy i pobudza mechanizmy obronne organizmu. Warto zastosować lukrecję na obniżenie cholesterolu we krwi i aby pobudzić i wzmocnić korę nadnerczy.
Wyciągi wodne z lukrecji stosowane są powszechnie na schorzenia górnych dróg oddechowych, chorobę wrzodowa żołądka i dwunastnicy, stany zapalne przewodu pokarmowego, po zabiegach chirurgicznych w obrębie przewodu pokarmowego, w przypadku zagrożenia nowotworami. Pomocniczo lukrecja jest wykorzystywana w początkowej fazie leczenia nowotworu żołądka. Nalewkę z lukrecji warto zastosować po kuracji steroidowej, aby przywrócić właściwe funkcjonowanie kory nadnerczy.
W kuchni korzeniem lukrecji aromatyzuje się napoje chłodzące i alkohole, a także używa do wyrobu słodkości, bo zawarta w korzeniu glicyryzyna jest aż pięćdziesiąt razy słodsza od cukru trzcinowego! Lukrecję stosują też browarnicy, aromatyzuje się nią też tytoń, a ponieważ ma właściwości silnie pieniące, to lukrecję można spotkać także… w gaśnicach przeciwpożarowych 😉
UWAGA!
Na lukrecję muszą uważać kobiety ciężarne i karmiące piersią, a także osoby z niewydolnością nerek, nadciśnieniem tętniczym, niskim poziomem potasu we krwi (hipokalemią) i ci, którzy zażywają leki moczopędne. Większe dawki lukrecji nie są też zalecane powyżej czterech tygodni.
Odwar z lukrecji
Pół łyżeczki korzeni lukrecji (3,5-4g) zalewamy szklanką zimnej wody, giotujemy przez 5 minut, odstawiamy do przestudzenia, a potem przecedzamy. Zaleca się picie odwaru w celech leczniczych w ilości 2 szklanek dziennie.
Winne gruszki z lukrecjowym posmakiem
Składniki:
- 4 twarde gruszki
- 700ml białego wytrawnego wina
- 200g cukru
- sok z całej cytryny
- korzeń lukrecji
- laska wanilii
Przygotowanie:
Do rondla wlewamy wino, dodajemy sok z cytryny, cukier, laskę wanilii przekrojoną wzdłuż i lukrecję. Doprowadzamy do wrzenia, wkładamy obrane ze skórki gruszki ogonkami do góry, doprowadzamy do wrzenia, a potem odstawiamy gruszki w syropie na całą noc (minimum 12 godzin). Przed zaserwowaniem wykładamy gruszki na talerz, syrop gotujemy, aż zawrze i ponownie wkładamy gruszki na 5 minut. Można jeść na ciepło z gałką lodów lub na zimno.
Smacznego!