Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) potocznie zwany zielem świętojańskim, zielem boginki lub dzwonkami Panny Marii, to roślina wieloletnia z rodziny dziurawcowatych. Rośnie w strefie umiarkowanej Europy, w Azji i Afryce Północnej. Roślinę można spotkać wszędzie tam, gdzie jest sucho, słonecznie, na polanach i obrzeżach lasów.
Dziurawiec, jak niegdyś wierzono, miał moc odstraszającą złe duchy. Przydatny był zwłaszcza kobietom ciężarnym. Zgodnie ze zwyczajem, aby uchronić młodą mamę i dziecko przed komplikacjami, rozsypywano po podłodze ziele na czas połogu, w pościeli położnicy, a po porodzie wkładano do pieluszek niemowlęcia. „Na wszelki wypadek” pleciono z dziurawca wianki, które umieszczone w oknie miały ochraniać mamę i dziecko przed złośliwymi podmieniającymi dzieci boginkami. Przyznacie, że wierzenia staropolskie są doprawdy niezwykłe i chociaż już nie są praktykowane, to warto je poznać. Przy tym wszystkim religia nie przeszkadzała praktykom ludowym i na odwrót. Chyba właśnie taką postawę nazwać by dziś można tolerancją?
Ale wróćmy do faktów na temat dziurawca, który jest wartą zainteresowania rośliną. Kwitnie na żółto od czerwca do sierpnia, ma małe kwiatki pokryte czarnymi kropeczkami zebrane w kwiatostany u szczytu. Jeśli zgnieciemy kwiaty, to pojawi się czerwony charakterystyczny sok. Dziurawiec ładnie pachnie, przypomina woń miodu.
Ziele zawiera flawonoidy, olejek eteryczny, garbniki katechinowe, czerwony barwnik hipercynę, sole mineralne, kwasy, witaminę C karoten i żywice. Surowcem zielarskim jest ziele.
Zioło zbierać najlepiej już na początku kwitnienia, wtedy jest najbardziej wartościowe. To podobnie, jak pokrzywa wiosenna, która także i jesienią jest oczywiście wartościowa, ale to tą pierwszą, majową najlepiej suszyć na zimę. Zbieramy górną część rośliny o długości 20-25 cm i suszymy natychmiast po ścięciu w temperaturze do 35 stopni Celsjusza. Można też powiązać w bukiety i zawiesić w przewiewnym, ciepłym miejscu. Jak zawsze radzimy, aby przechowywać ziele w szklanych i szczelnych pojemnikach, a nie w plastikowych. Odpowiednie są też papierowe torebki, chociaż zioła tracą w nich o wiele szybciej swój zapach. Dziurawiec powinien po wysuszeniu być w miejscu ograniczonym od światła.
Działanie
Dziurawiec działa ściągająco, żółciopędnie, przeciwzapalnie, uspokajająco, moczopędnie, rozkurczowo, przeciwbakteryjnie, reguluje i poprawia proces trawienia, a także stymuluje odnowę tkanki nerwowej.
W medycynie stosowane są napary, wyciągi olejowe i alkoholowe z dziurawca na żołądek, woreczek żółciowy, wątrobę, na biegunkę, na pobudzenie apetytu, w nadmiernej przepuszczalności i łamliwości włośniczek, na zastoje krążenia obwodowego krwi, aby zwiększyć ilość wydzielania moczu, na kamicę oraz skazę moczanową. Nalewki i wyciągi olejowe z dziurawca to środek na uspokojenie, poprawę jakości snu, a nawet na stany depresyjne. Zaleca się też dziurawiec kobietom w okresie klimakterium.
Zewnętrznie wyciągi olejowe z ziela dziurawca pomocne są na przyspieszenie gojenia się ran, oparzenia, guzy krwawnicze odbytu, owrzodzenia, odmrożenia i na bielactwo. Z naparów dobrze jest skorzystać do przepłukiwania jamy ustnej, na zapalenie dziąseł i gardła. Dowiedziono również, że zawarta w soku i oleju hipercyna korzystnie wpływa na procesy biochemiczne w narządach z nowotworami.
UWAGA!
Dziurawiec to silnie działające zioło, toteż są pewne zalecenia, do których bezwzględnie należy się stosować podczas kuracji. Przede wszystkim stosując dziurawiec nie należy przebywać na słońcu, ponieważ ziele zwiększa wrażliwość na promieniowanie. Jesień i zima to najlepszy czas na stosowanie dziurawca. U niektórych kontrakt z żywą rośliną powoduje podrażnienia i stany zapalne, więc najlepiej dla bezpieczeństwa zbierać ją w rękawiczkach. Dziurawiec nie jest też wskazany dla osób z uszkodzoną wątrobą i nerkami.
Artykuły na Blogu Sekret Zdrowia mają charakter popularno-naukowy. Nie stanowią porady medycznej ani nie zastępują porady lekarskiej. Przed zastosowaniem skontaktuj się z lekarzem lub farmaceutą.