Makowce, bułki z makiem, makiełki, kutia, ciastka makowe jemy w zasadzie przez cały rok, a widok pól pełnych czerwonych główek makowych zachwycają wszystkich! Co ma w sobie mak? Czy warto go jeść i dlaczego? Czy to jedynie ozdobne ziarenka na śniadaniowej bułeczce? Czytajcie do końca! 😉
Nasiona maku lekarskiego (Papaver somniferum) mogą mieć rożne barwy: białą, szarą i niebieską. W polskich sklepach najczęściej kupujemy mak pochodzący z Czech. Dlaczego? Ponieważ w tym kraju uprawy maku nie podlegają limitom, jak wszędzie indziej. A skąd limity, to chyba każdy może się domyślić ;)W Polsce nawet słoma makowa musi być utylizowana, a nasiona nie mogą zawierać więcej, niż 0,06 proc. morfiny.
Co zawierają ziarna maku?
Drobne nasionka makowe są bardzo oleiste – zawierają do 45% tłuszczu (omega-6). Ponadto zawierają witaminy: B1,B2, PP, B5, B6, B9, E i C, a także cynk, magnez, wapń, fosfor,, żelazo, miedź, potas, selen i mangan.
Czy wiesz, że…
…mak ma w porównaniu z twarogiem więcej wapnia? W 100g maku jest go 1438 mg, a w twarogu do 200 mg.
Olej z nasion maku jest bardzo cennym źródłem składników odżywczych, ma właściwości przeciwzakrzepowe, korzystnie wpływa na układ krwionośny oraz gospodarkę lipidową i posiada fantastyczny aromat. Cena za butelkę o pojemności 250ml jest wysoka (około 45zł), ale wystarczy odrobina do posiłków, aby w codziennej diecie uzupełnić brakujące składniki. Podnosi też odporność organizmu i jest wskazany dla alergików.
Olej makowy w kosmetyce hamuje powstawanie aktywnych rodników tlenowych i przeciwdziała procesom starzenia. Jest też świetny jako baza do maceratów olejowych z ziół pomocnych w leczeniu odleżyn i oparzeń. Ponadto hamuje rogowacenie naskórka oraz łagodzi stany zapalne, zapobiega zaskórnikom oraz tworzy warstwę chroniącą przed odparowaniem wody. Dodatek oleju makowego do szamponu regeneruje całą strukturę włosa.
Mak jest znany w medycynie chińskiej (TMC) z działania podtrzymująco – ściągającego i pod tym względem jest równie cenny, co ziarno sezamu czarnego. W Zielniku Syreniusza z 1613 roku czytamy o właściwościach przeciwbólowych i usypiających maku.
A co z maku warto przyrządzić? I czy mak może „nie włazić pomiędzy zęby”?
Po pierwsze z ziaren można zrobić mąkę i używać jej podobnie do pszennej bacząc jednak na to, że jest o wiele droższa. Zmienia smak wypieków słodkich i słonych, a do tego dostarcza cennych składników. Aby mak nie wchodził między zęby po prostu trzeba go kilkukrotnie zmielić.
Kutia nie tylko od święta
Składniki:
- 1/2 szklanki pszenicy
- 1/2 szklanki maku
- 3 łyżki miodu
- orzechy (włoskie, laskowe, migdały) w ilości około pół szkalnki
- rodzynki
- daktyle
Przygotowanie:
Pszenicę i mak należy moczyć przez całą dobę, a następnie ugotować (osobno każdy rodzaj ziaren) do miękkości. Studzimy i mielimy mak w maszynce lub blenderze, dodajemy pszenicę, pokrojone figi, daktyle, pokruszone orzechy, rodzynki i miód. Zostawiamy na kilka godzin, albo na całą noc. Można dodać łyżkę śmietanki 30%. Kutia jest dobra nawet po kilku dniach i można ją przechowywać w lodówce. Można zjeść takie pożywne musli na śniadanie i poczęstować dzieci na deser. Kalorii sporo, ale każda jedna kaloria jest jednocześnie porcją zdrowia.
Sos do sałatki wiosennej
Składniki:
- 2 łyżki oleju makowego
- 1 łyżka octu śliwkowego
- biały pieprz
- sól
Przygotowanie:
Łączymy składniki w słoiczku i polewamy ulubioną wiosenną sałatkę! Można przechowywać w lodówce większą ilość przez kilka dni.
Sól makowa
Składniki:
- sól kłodawska (najzdrowsza dostępna sól)
- mak
Przygotowanie:
Na każdą łyżkę soli dajemy około 10 łyżek maku. Sól najpierw prażymy na suchej patelni (około minutki) mieszając, dodajemy mak, studzimy i ucieramy w moździerzu. Takiej soli można używać do każdej potrawy i posypywania pieczywa. Pajda chleba z prawdziwym masłem i solą makową jest prawdziwym rarytasem przywodzącym na myśl czasy dzieciństwa… Spróbuj!