Jak wygląda jajko każdy wie, ale czy kiedyś spojrzeliście na nie, jak na stworzone przez naturę dzieło sztuki? Jajko, o aerodynamicznym kształcie, kryje pod z pozoru kruchą skorupką, a w istocie całkiem mocną, złociste jak Słońce żółtko spowite niemal księżycową aureolą. Jest tak prostej budowy, a jego znaczenie jest wręcz symboliczne. Od najdawniejszych czasów uważano jajko za coś świętego, początek nowego życia, odrodzenie, symbol płodności. Podobno bogini grecka Eurynome zapłodniona przez węża Ophiona złożyła jajko i dzięki niemu stała się „matką wszechrzeczy”. Także i alchemicy widzą w nim pewną niesamowitość, która polega na przetwarzaniu surowca w Jedność, która skupia w sobie wszystko…
No dobrze… to tak tytułem poetyckiego wstępu, ale Was na pewno przede wszystkim interesuje wartość odżywcza jajek i jak to jest: jeść, czy nie jeść, bo podnoszą cholesterol?
Źródło energii – jajo
Jajka kurze są dla człowieka źródłem łatwo przyswajalnych i niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu wartości odżywczych. Dostarczają protein, osiem aminokwasów, lipidów, enzymów i witamin (m. in. tiamina, ryboflawina, niacyna, witamina A i E. Jajo nie byłoby tak wyjątkowe, gdyby na tym kończyły się jego zalety. Zawiera ponadto fosfor, wapń, magnez, żelazo, potas, sód, chlor, cynk, miedź i selen. Warto z wyparzonych skorupek zrobić proszek, który w zasadzie jest obojętny w smaku, ale bogaty w substancje nieorganiczne takie jak węglan wapnia (98,4%), fosforan wapnia (0,7%), węglan magnezu (0,9%), sól wapnia, magnezu i fosforu oraz selen, miedź, cynk, molibden, siarkę, krzem. Taki skład jest bardzo zbliżony do składu naszych kości, a zatem proszek ze skorupek oddziałuje na gęstość kości, stymuluje odbudowę chrząstki stawowej i łagodzi bóle reumatyczne. Warto podawać go także dzieciom w intensywnej fazie wzrostu! Jajko nie powoduje przyrostu masy ciała, a jest źródłem enrgii. Przecietnej wielkości jajko (ok.60g) ma tylko 67 kcal.
Jak utrzymać jajka w świeżości?
Po pierwsze warto wiedzieć, jak sprawdzić, czy jajko leżące przez dłuższy czas w naszej lodówce czy spiżarni jest jeszcze świeże. Nikt z Was nie chciałby natknąć się na to nie pierwszej świeżości… wierzcie na słowo… doznania węchowe zostają po takiej niespodziance na długo 😉 Jajko, które chcemy sprawdzić, zanurzamy w roztworze wody i soli (100g soli/1l wody). Jeśli opadnie na dno – jest świeże, a jeśli pływa po powierzchni… cóż… nie nadaje się do zjedzenia. Najlepiej przechowywać jajka w lodówce, w specjalnym pojemniku chroniącym przed uszkodzeniem. Warto je wcześniej opłukać, bo będą wtedy przyswajały wolniej substancje powodujące ich psucie. I jeszcze jedno: węższym końcem ku dołowi, a wtedy żółtko pozostanie w środkowej części białka. Jaja trzymajcie z daleka od ryb i „wonnych serów”.
Jak serwować jajeczka?
Kto co lubi, jak lubi, na słodko, na słono, na ciepło i na zimno. Kucharze wcale nie najwyższych lotów również poradzą sobie wybornie z przyrządzeniem potraw z jajek. Jemy oczywiście nie tylko jajka kurze, ale przepyszne, słodkawe jajeczka przepiórek, gołębie, bażancie, kacze, gęsie no i wersję „na maksa”, czyli strusie.
Czy jajka mają wady?
Zdrowotnych wbrew pozorom nie, chociaż do niedawna lekarze przekonywali, ze jedzenie ich w dużej ilości podwyższa cholesterol, oczywiście ten zły. Zależy od tego, jak jest skomponowana cała nasza dieta, skąd głównie czerpiemy energię i białko. Są ludzie, którzy jedzą jajka codziennie, na miękko, na twardo, bez majonezu, z kromką pieczywa, i są super zdrowi. Najnowsze badania dowiodły, że jajko dostarcza około 200mg cholesterolu, co nie jest dużą ilością w porównaniu z jego endogenną produkcją. Poza tym jedzenie dwóch jajek dziennie nie wykazuje w badaniach znaczącego podwyższenia cholesterolu. Zawarte proporcje tłuszczy w jajkach pozwalają na regulację pracy wątroby i utrzymanie wręcz prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Zdecydowanie bardziej powinniśmy obawiać się palenia papierosów, braku ćwiczeń regularnych, bogatej tłuszcze zwierzęce diety, słodyczy, niż jajek.
Niebanalny afrodyzjak
We Włoszech uważa się jajko za afrodyzjak. Poeta Owidiusz zalecał jedzenie jajek przed miłosnymi uniesieniami (w książce pt. „Sztuka kucharska”), a znany smakosz Apicjusz wspierał tą tezę w swoich wypowiedziach. Nawet futurystyczny poeta Marinetti nawiązał do „miłosnych atrybutów” jajka, które były składnikiem jego eliksiru nazywanego wymownie „wojna w łóżku”… Przyznajcie, chyba coś w tym jest? 😉 Ale koniec poezji i peanów na temat jajek. Przejdźmy do konkretów. Oto kilka oczywiście prostych i smacznych dań z jajek!
Krokieciki jajeczne
Składniki:
- 5 jajek
- 50g mąki pszennej
- 150g bułki tartej
- olej do smażenia
- sól
- pieprz
Składniki na beszamel:
- 25g masła 82%
- 40g mąki
- 250ml mleka
- sól
- szczypta gałki muszkatołowej
Przygotowanie:
Najpierw przygotowujemy sos beszamelowy. Rozgrzewamy w rondelku mleko, aż zacznie się podnosić. W osobnym rondelku rozpuszczamy masło i energicznie mieszamy z mąką. Najlepiej używać do tego trzepaczki, aby nie zrobiły się grudki. Stopniowo dodajemy gorące mleko i cały czas mieszamy, doprawiamy na końcu solą i gałką. Sos musi być gęsty i jednolity.
W miseczce należy roztrzepać jajko ze szczyptą soli, a pozostałe 4 zalewamy w garnku wodą i gotujemy na twardo. Obieramy jajka, kroimy drobniutko i łączymy ze schłodzonym beszamelem.. Doprawiamy do smaku solę i pieprzem. Z masy formujemy kuleczki lub walce, obtaczamy w jajku i bułce tartej. Pieczemy we fryturze na złoty kolor przez około dwie minuty.
Jaja w oleju
Składniki:
- 5 jajek
- 50g mąki
- 150g bułki tartej
- po łyżeczce szałwii, rozmarynu, tymianku
- sól
- olej do smażenia
Przygotowanie:
Jedno jajko roztrzepujemy z odrobiną soli. Zioła mieszamy z bułką tartą, a pozostałe 4 jajka gotujemy na półtwardo (około 7 minut od zawrzenia), a pow yjęciu ich zanurzamy w zimnej wodzie. Jajka obieramy, obtaczamy w mące, roztrzepanym jajku i bułce z ziołami. Smażymy w oleju na złoty kolor, doprawiamy solą.
Zupa jajeczna
Składniki:
- 4 jajka
- 1 litr bulionu mięsnego
- 50g parmezanu
- sól
Przygotowanie:
Jajka roztrzepujemy w miseczce dodajemy starty parmezan i dokładnie mieszamy. Do wrzącego bulionu dodajemy mieszankę jaj z serem i gotujemy przez 2 minuty na wolnym ogniu cały czas energicznie mieszając. Doprawiamy solą i… gotowe!
Smaczne, zaskakujące i zdrowe!
