Odmian cebul jest wiele, mają bardziej lub mniej ostry smak, różnią się też zastosowaniem, ale przeważnie są jedynie malutkim dodatkiem do potraw i w zasadzie znikają wśród grzybów, w zupach, czy w przecierach pomidorowych. Dzisiaj przyjrzymy się bliżej cebuli zwyczajnej, a inaczej dymce (Allium cepa). W starożytności Egipcjanie otaczali cebulę niemal kultem przypisując jej właściwości magiczne, wkładali to „pachnące” warzywo w dłonie zmarłym kobietom poświęcając je w taki sposób bogom. Antyczni Rzymianie cebulę traktowali jak amulet, który dodaje energii i waleczności. Niemniej jednak poza odstraszaniem złych duchów i innych magicznych właściwości wiadomo było już wtedy, że cebula to prawdziwy skarb natury, który dobrze wpływa na ciało człowieka.
Cebula zwyczajna występuje w stanie naturalnym w zachodniej i środkowej Azji, ale obecnie uprawiana jest już na wszystkich kontynentach, a w zależności od warunków glebowych i klimatycznych różni się smakiem. Bywa, że cebula jest wręcz gorzka, przeważnie ta późnojesienna, więc zanim dodacie pokrojoną cebulę do tatara, należy pozbyć się goryczy oprószając cebulę solą, a gdy zbierze się sok dokładnie wyciskając go przez czystą szmatkę lub gazę.
Cebula jest dwuletnią albo wieloletnią rośliną należącą do rodziny czosnkowatych. Wytwarza organ spichrzowy, którym jest cebula i wypuszcza zielone, długie, puste wewnątrz liście o średnicy powyżej 1 cm. Kwitnie od czerwca do sierpnia, a w drugim roku pojawia się pęd kwiatowy mogący dorosnąć do ponad metra wysokości, który zakończony jest charakterystycznym białym kulistym baldachem złożonym z drobniutkich kwiatków. Owocem jest torebka, a surowcem zielarskim jest oczywiście bulwa.
Jak wyhodować dobrą cebulę?
Żeby wyhodować smaczną cebulę należy zapewnić jej żyzną, próchniczą, ciepłą ziemię, jest bowiem bardzo wrażliwa na zakwaszenie gleby. Lubi też sporo wody w czasie, gdy wytwarza liście, a z czasem należy zmniejszyć podlewanie. Nasiona najlepiej wysiać pod koniec marca. Cebulę zbieramy wtedy, gdy liście zaczynają się załamywać. Po zbiorze cebula musi wyschnąć, a gdy jest już sucha dopiero obcinamy szczypior. Cebulę zawsze trzeba chronić przed mrozem, a najlepsza temperatura do przechowywania to 3-5 stopni Celsjusza.
Co zawiera cebula?
Cebula zwyczajna zawiera związki siarkowe, związki cukrowe, olejek eteryczny, pektyny, flawonoidy, witaminy C, B, E, K, PP, prowitaminę A, trójterpeny, sole mineralne, do 15% związków krzemu, cynku, siarki, jodu, fosforu, magnezu i żelaza.
Działanie
Cebula zwyczajna działa silnie bakteriobójczo, obniża ciśnienie krwi, poprawia trawienie i przyspiesza przemianę materii. Pobudza apetyt, pobudza perystaltykę jelit, obniża poziom cukru we krwi, ma działanie wykrztuśne, przeciwpasożytnicze, przeciwzakrzepowe, moczopędne, zwiększa odporność i dostarcza witamin. Na wszelkiego typu stany zapalne, przeziębienia, choroby górnych dróg oddechowych warto zastosować syrop z cebuli. Wystarczy pokroić w plastry cebulę, zasypać je cukrem i zostawić pod przykryciem na cały dzień w ciepłym miejscu. Potem zlewamy syrop i trzymamy go w lodówce. Najlepiej pić go trzy razy dziennie po około 2 łyżki stołowe. Można też rozetrzeć cebulkę na miazgę i zmieszać z miodem w proporcji 1:1 i stosować na przykład na zapalenie oskrzeli. Syrop wspomaga też leczenie awitaminozy, krzywicy, cukrzycy, biegunek, infekcji moczopłciowych, kamicy żółciowej, skrzepów, pasożytów jelitowych oraz nadfermentacji jelitowej.
Cebulę stosuje się też zewnętrznie na czyraki, brodawki, migrenę, odmrożenia, oparzenia, trudno gojące się rany, czy ropnie.
Na grypę można zastosować inhalacje olejkiem eterycznym z soku cebuli. W tym celu sok z cebuli (im ostrzejsza, tym lepiej) nalewamy do inhalatora i wdychamy olejek eteryczny uwalniający się w tym procesie.
Czy wiesz, że…
Świeży sok z cebuli wtarty w skórę głowy wzmacnia włosy i pobudza ich wzrost? Zapobiega też łysieniu!
Przekrojona na pół cebula położona przy otwartym oknie skutecznie odgoni komary!
Łuski cebuli są niezastąpionym barwnikiem nie tylko do jajek wielkanocnych.
UWAGA!
Niestety osoby cierpiące na choroby nerek, żołądka i serca muszą ograniczyć ilość cebuli w diecie. Poza odstraszaniem komarów nie wolno cebuli przekrojonej przechowywać, bo w wyniku procesu utleniania staje się toksyczna!
FOT. pixabay.com