Kopytnik pospolity (Asarum europaeum) to roślina z rodziny kokornakowatych. Znana jest też pod nazwami: narda leśna, polska ipekakuana, kopyteń, czy kleśniec. Osiąga niewielkie rozmiary, bo zaledwie do 10 cm wysokości, ma pełzające kłącze z licznymi krótkimi korzeniami, liście są odziomkowe, mają długie ogonki i nerkowaty kształt. Kopytnik kwitnie od marca do maja, a kwiatki są malutkie, pojedyncze w kształcie dzwoneczków i mają barwę czerwonobrunatną. Roślina nie zachęca zapachem, który jest silny i raczej nieprzyjemny. Warto wiedzieć, że należy do roślin trujących i jest objęty częściowo ochroną!
Owocem jest torebka, a surowcem zielarskim liście i korzenie.
Co zawiera kopytnik?
Przede wszystkim olejek eteryczny, flawonoidy, garbniki, śluzy, żywice, fenolokwasy, a także sole mineralne.
Kopytnik swoją polską nazwę zawdzięcza kształtowi liści, który przywodzi na myśl kopyto, ale po łacińsku asarum, to dywan. Dywan, ponieważ kopytnik ma tendencje do szerokiego rozrastania się tworząc w ten sposób duże, ciemnozielone kobierce. Kiedyś kopytnik był środkiem wymiotnym, wykrztuśnym i moczopędnym. Starty korzeń zaś był używany jak tabaka, na nieżyty nosa i bóle głowy. Co więcej w medycynie ludowej stanowił środek pomocniczy w leczeniu… alkoholizmu! Jak to działało? Po dodaniu ziela do alkoholu, delikwent, który po niego sięgnął niechybnie musiał zwymiotować, a to w efekcie w końcu musiało zaskutkować wręcz awersją do popijania trunków.
Lepiej nie przedawkowywać kopytnika, bo wywołuje on silne zatrucia!
Kopytnik występuje na wilgotnych terenach, w zaroślach, w cienistych lasach na terenie całego kraju.
Kiedy zbieramy?
Ziele i liście zbiera się od maja aż do września. Tuż po zbiorze od razu suszymy w temperaturze do 30 stopni Celsjusza. Przechowujemy w suchym miejscu, koniecznie w szczelnym pojemniku.
Działanie
W małych dawkach kopytnik wywołuje wymioty, a w dużych działa wykrztuśnie, rozkurczowo, moczopędnie, bakteriostatycznie, uspokajająco, napotnie, pobudza czynności wydzielnicze wielu narządów i działa miejscowo znieczulająco. Napary stosowane są na schorzenia dróg moczowych i oddechowych, na astmę, zapalenie oskrzeli, a także na gruźlicę płuc.
UWAGA!
Kopytnika nie powinny spożywać kobiety w ciąży. Nie wolno tez przekraczać zalecanych dawek. Kopytnik zawiera trans-izoazaron (związek fenolowy) i z tego powodu zastosowanie tej rośliny nie jest powszechne.
Źródło fot.: pixabay.com i Wikipedia