Naparstnicę purpurową, wełnistą lub zwyczajną możemy zaobserwować wśród roślin rabatowych, ze względu na jej dekoracyjny charakter. Lecz poza wyglądem, jest też rośliną lecznicze. Naparstnica purpurowa pochodzi z terenów górzystych Europy Środkowej, a w stanie naturalnym możemy ją zobaczyć w Karkonoszach i Beskidach. Naparstnica wełnista pochodzi natomiast z Bałkanów i południa Europy, zaś zwyczajna ma swoje naturalne stanowiska w Azji i Europie. Wszystkie gatunki mają właściwości lecznicze, ale w naszym kraju surowiec farmaceutyczny jest pozyskiwany z naparstnicy wełnistej. Naparstnica purpurowa nie ma zastosowania w leczeniu, a to z powodu glikozydów kardenolidowych, które kumulują się w mięśniu sercowym. Naparstnica wełnista działa dwukrotnie silniej.
Gatunki naparstnicy różnią się pomiędzy sobą i każdą z nich postaramy się w tym wpisie scharakteryzować.
Naparstnica purpurowa
Jest to roślina dwuletnia lub bylina należąca do rodziny trędownikowatych. Może dorosnąć nawet do półtora metra wysokości. Kwitnie od czerwca do lipca, ma piękne, dzwonkowate osadzone na krótkich szypułkach kwiaty w kolorze jasnopurpurowym z ciemniejszymi plamkami wewnątrz. Owocem jest torebka z licznymi drobnymi nasionkami. Zawiera glikozydy kardenolidowe, saponiny, flawonoidy, śluzy, garbniki, enzymy i kwasy organiczne. Uwaga! Jest silnie trująca, a jeśli rośnie w stanie naturalnym podlega częściowej ochronie, dlatego lepiej jej nie zrywać!
Naparstnica wełnista
W uprawie jest rośliną dwuletnią, ale w stanie naturalnym wieloletnią. Pęd kwiatowy dorasta do metra wysokości. Kwitnie podobnie jak naprstnica purpurowa od czerwca do lipca. Ma dwuwargowe, grzbieciaste kwiaty o kolorze brunatnożółtym, z fioletowobrunatnymi żyłkami. Kwiaty zbierają się w gęste, stożkowe grona u szczytu łodygi. Owocem jest torebka dwukomorowa, jajowatego kształtu. Zawiera glikozydy kardenolidowe, digitanolowe, saponiny steroidowe, związki antranoidowe, flawonoidy, cholinę i sole mineralne. Pozyskuje się ją z upraw. Surowcem zielarskim są liście naparstnicy wełnistej.
Naparstnica zwyczajna
To roślina wieloletnia, która może osiągnąć wysokość 120 cm. Kwitnie od czerwca do lipca. Kwiaty są bardzo duże, mają średnicę około 4,5 cm, mają dzwonkowaty kształt, są koloru jasnożółtego z brunatnymi plamkami w środku. Owocem jest owłosiona, jajowata torebka. Zawiera glikozydy kardenolidowe, saponiny i flawonoidy. Uwaga! Jest również trująca i w stanie naturalnym podlega ochronie!
Jeśli sadzimy naparstnicę wełnistą w swoim ogrodzie, to warto pamiętać, że lubi mocno nasłonecznione stanowiska, gleby piaszczysto-gliniaste, wapienne, za to jest odporna na mrozy i choroby. Nasiona wysiewa się już w maju na rozsadnik, albo wprost do gruntu.
Zbiór
Zbiór liści warto rozpocząć w pierwszym roku wegetacji jesienią w suchy, ciepły dzień. Suszymy zebrane liście w temperaturze do 30 stopni Celsjusza.
Działanie
Naparstnice regulują i działają wzmacniająco na serce, poprawiają też krążenie krwi.
W medycynie wewnętrznie stosuje się naparstnice aby uregulować i wzmocnić pracę serca.
Naparstnice są roślinami doskonale komponującymi się z polnymi kwiatami, do ogrodów w stylu angielskim, naturalistycznych. Można też suszyć kwiaty i układać z nich piękne kompozycje.