Ubiorek gorzki ( Iberis amara L.) lub inaczej ubiorek palący, to roślina należąca do rodziny kapustowatych, która występuje w krajach Europy Południowej i środkowej. Ze względu na zdolności adaptacyjne ubiorek rozprzestrzenił się również poza tymi rejonami kontynentu. Wygląda niepozornie, ale chyba każdy, kto miał okazję plewić chwasty w ogródku zapewne miał z nim styczność. Nie jest to jednak chwast, ale roślina posiadająca właściwości lecznicze, a wyciągi na jego bazie znajdują zastosowanie w wielu popularnych suplementach diety.
Wygląd ubiorka
Ubiorek dorasta do około 40 cm wysokości, ma rozgałęzione pędy, wzniesioną łodygę, podłużne klinowate listki, zaś kwitnie na biało. Kwiaty czasem mogą przybierać odcień czerwony, zebrane są w krótkie i zbite grona kwiatostanowe i mają przyjemny, słodki zapach, chociaż w smaku roślina słodka bynajmniej nie jest. Każdy kwiatek ma cztery płatki różnej wielkości w kształcie łuku. Owocem ubiorka są łuszczyny, czyli suche, pękające owoce. Roślina występuje na polach, wśród winnic, na glebach kamienistych, jest uprawiana jako roślina ozdobna na rabatach, w ogródkach skalnych, a niektóre odmiany nadają się do bukietów.
Ubiorek poznany był w starożytności i z tego okresu bierze nazwę Iberis amara. Słowo amara oznacza gorzki. Wyciągi z tej rośliny były przedmiotem badań naukowych, które potwierdzają pozytywny wpływ na przewód pokarmowy. Wyciągi z ubiorka zwiększają napięcie mięśni żołądka i jelit w słabo pobudzonych odcinkach przewodu pokarmowego, a to z kolei wpływa na łagodzenie wzdęć, uczucia pełności. Ziele zbiera się od maja do sierpnia.
Właściwości
Swoje lecznicze właściwości sprzyjające ukłądowi pokarmowemu ubiorek gorzki zawdzięcza flawonoidom, glukozynolatom, kardenolidom, kukurbitacynie I i E. Dzięi tym substancjom mięśnie znajdujące się w dolnej części żołądka zaczynają lepiej funkcjonować. Ekstrakty z kwiatów wspomagają też produkcję kwasu żołądkowego i w ten sposób niwelują uczucie zgagi. Ubiorek zalecany jest również na wątrobę. Wyciągi z tej rośliny wraz z kurkumą, ostropestem, czy karczochem wspomagają pracę tego narządu, a także leczenie w przypadku zakażeń i zaburzeń wytwarzania żółci. Wyciągi z ubiorka stosuje się z powodzeniem, aby złagodzić infekcje układu oddechowego. Najczęściej ubiorek znajduje się na liście składników preparatów na zespół jelita drażliwego (IBS).
Chociaż można kupić suszone ziele ubiorka, to wyciągi są o wiele bardziej skutecznym środkiem od naparów. Ekstrakty stosujemy więc na ochronę błony śluzowej, regulacji produkcji kwasu żołądkowego, aktywacji mięśni żołądka, łagodzenia lekkich stanów zapalnych.
Nalewka z ubiorka gorzkiego
Aby przygotować nalewkę leczniczą, należy jedną część ziela zalać pięcioma częściami wysokoprocentowego alkoholu (30-40%). Najlepiej przygotować ją w szklanym słoju, postawić w chłodnym, ciemnym miejscu, a po tygodniu odcedzić przez gazę i aplikować w ilości 2-5 ml kilka razy na dobę w przypadku refluksu, niestrawności, bólu żołądka.